Pi?? sztuk Karola Wojty?y doczeka?o si? w Polsce 27 inscenizacji na profesjonalnych scenach.

J. J. Aleksiun, plakat do sztuki "Przed sklepem jubilera", Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w P?ocku,
Karol Wojty?a w pe?ni zas?u?y? na miano cz?owieka teatru. Zanim zacz?? pisa? dramaty, w latach gimnazjalnych gra? m.in. w Antygonie, Balladynie, Kordianie, Nie-Boskiej komedii, ?lubach panie?skich, Su?kowskim, Zygmuncie Augu?cie, Judaszu z Kariothu. Niekt?re przedstawienia wsp??re?yserowa?.

To samo robi? w Konfraterni Teatralnej, zwanej p??niej Studiem 39, na rok przed wojn?, gdy studiowa? polonistyk? na Uniwersytecie Jagiello?skim. W czasie okupacji wyst?powa? w konspiracyjnym teatrze, prowadzonym przez Mieczys?awa Kotlarczyka, kt?rego nam?wi? do przenosin z Wadowic. Tak powsta? Teatr Rapsodyczny. Broni? go a? do likwidacji przez komunistyczne w?adze w 1967 roku.

Rozkwit zainteresowania tw?rczo?ci? literack? i teatraln? Karola Wojty?y wi?za? si?, co oczywiste, z wyniesieniem Go na najwy?szy urz?d w Ko?ciele katolickim. Jego wiersze, niemal nazajutrz po wyborze, recytowali aktorzy. Zapami?ta?em taki wiecz?r z udzia?em Anny Polony i Jana Nowickiego w krakowskiej Piwnicy pod Baranami.

Nic zatem dziwnego, ?e w 1988 roku Michael Anderson nakr?ci? film Przed sklepem jubilera, w gwiazdorskiej obsadzie. Jubilera zagra? Burt Lancaster, ksi?dza Adama - Daniel Olbrychski, Teres? - Olivia Hussey, Stefana - Ben Cross. Scenariusz Jeffa Andrusa przenosi akcj? z tatrza?skich szlak?w do Krakowa, po czym do... Montrealu, co sprzyja dynamice i widowiskowo?ci w?osko-kanadyjskiego filmu.

J. J. Aleksiun, plakat do sztuki "Przed sklepem jubilera", Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w Wa?brzychu

Karol Wojty?a mia? zamierzenia skromniejsze. T? "Medytacj? o sakramencie ma??e?stwa, przechodz?c? chwilami w dramat" - jak g?osi podtytu? - napisa? jako biskup w 1960 roku Opowiada? w niej o sprzedawcy obr?czek, kt?ry staje si? powiernikiem i rozjemc? trzech ma??e?stw o popl?tanych losach, filozofuj?cym o darze mi?o?ci, kt?rego nie wolno roztrwoni?. Pierwsz? wersj? sceniczn? Przed sklepem jubilera zawdzi?czamy Leopoldowi Kielanowskiemu. Premiera odby?a si? 11 listopada 1979 roku w Polskim O?rodku Spo?eczno-Kulturalnym w Londynie, z udzia?em emigracyjnych aktor?w. W kraju premier? sztuki da? Andrzej Maria Marczewski, 27 marca 1981 roku w Wa?brzychu. P??niej wystawi? j? jeszcze sze?ciokrotnie: w P?ocku, Poznaniu, Bia?ymstoku, Bydgoszczy, Warszawie i ?odzi.

F. Starowieyski, plakat do sztuki "Promieniowanie ojcostwa", Teatr Rozmaito?ci w Warszawie

Dramat re?yserowali tak?e Irena i Tadeusz Byrscy w Gda?sku (Teatr Wybrze?e 1982) oraz Anna Polony w Krakowie (Stary Teatr 1988). Dziesi?ciokrotnie inscenizowany okaza? si? wi?c najpopularniejszym utworem Karola Wojty?y na polskich scenach.

Pierwsz? Jego sztuk? pokazan? w kraju by? Brat naszego Boga. Na re?ysera ?wiatowej prapremiery peerelowskie w?adze - zawiaduj?ce ka?dym skrawkiem ?ycia swych obywateli, w tym, oczywi?cie, kultur? - upatrzy?y sobie Krystyn? Skuszank?, kieruj?c? wraz z m??em, Jerzym Krasowskim, Teatrem im. Juliusza S?owackiego w Krakowie. Tam te? pojawili si? 13 grudnia 1980 roku dostojnicy Ko?cio?a, z metropolit? Franciszkiem Macharskim na czele. Odczytano list od Autora. W g??wnej roli artysty malarza Adama Chmielowskiego - Brata Alberta - wyst?powali na zmian? Jan Frycz i Jerzy Gra?ek. Muzyk? napisa? Krzysztof Penderecki.

F. Starowieyski, plakat do sztuki "Brat naszego Boga", Teatr Dramatyczny im. J. Szaniawskiego w P?ocku

Skuszanka nie poradzi?a sobie z rapsodyczno?ci? tekstu. Jej monumentalne przedstawienie okaza?o si? statyczne i manieryczne. Ze wzgl?du na osob? Autora sz?o jednak kompletami. Kolejn? wersj? Brata... Skuszanka wystawi?a w 1989 roku w Teatrze Narodowym w Warszawie, z Albertem - Krzysztofem Chamcem. Sztuk? inscenizowali tak?e: Andrzej Maria Marczewski (P?ock 1982; Bydgoszcz 1991), Ryszard Krzyszycha (Cz?stochowa 1990) i Henryk Rozen (Rzesz?w 2000). Do sze?ciu premier oficjalnych nale?a?oby doliczy? te z "drugiego obiegu" po og?oszeniu stanu wojennego. Brata... grano np. w re?yserii Hanny Skar?anki w warszawskim Muzeum Archidiecezjalnym. Na podstawie dramatu Krzysztof Zanussi w 1997 roku nakr?ci? w polsko-w?osko-niemieckiej koprodukcji film ze Scottem Wilsonem (Brat Albert) i Wojciechem Pszoniakiem.

Specjalist? w inscenizowaniu dramat?w Karola Wojty?y sta? si? niew?tpliwie Andrzej Maria Marczewski, kt?ry - w sumie - wystawia? Jego sztuki dwunastokrotnie. Polsk? premier? Promieniowania ojcostwa da? 11 czerwca 1983 roku w warszawskim Teatrze Rozmaito?ci. Cztery lata p??niej zrealizowa? wersj? dla Teatru TV, po czym nast?pn? w Bydgoszczy (1989). Promieniowanie... przygotowa? te? Zbigniew W. Solski we Wroc?awiu (Teatr Wsp??czesny 1997).

W. Pluta, plakat do sztuki "Hiob", Teatr Ludowy w Nowej Hucie
Jeremiasza trzykrotnie re?yserowa? Marek Mokrowiecki. Zd??y? z premier? przed stanem wojennym: 11 grudnia 1981 roku w Teatrze Polskim w Bielsku/Cieszynie. Kolejne da? w Bydgoszczy (1983) i P?ocku (1991).

Hioba Karola Wojty?y jako pierwszy wystawi? Tadeusz Malak, 26 marca 1983 roku w Nowej Hucie (Teatr Ludowy). Po nim uczynili to: Wojciech Kopci?ski w Cz?stochowie (1983) oraz dwukrotnie w 1991 roku Bogdan Ciosek, na scenach w Rzeszowie i Katowicach.

Powodzeniem cieszy?o si? tak?e sze?? przedstawie? powsta?ych na podstawie poezji papie?a. Jedno z nich - Pie?? o blasku wody, wg scenariusza Marka Skwarnickiego - re?yserowa? Andrzej Wajda we Wroc?awiu (Teatr Polski 1997).

Dramaty Karola Wojty?y trafiaj? tak?e do repertuaru teatr?w za granic?. W Kaliszu by?a pokazywana ukrai?ska wersja Hioba w re?yserii Jaros?awa Fedoryszyna z Teatru Voskresinnia we Lwowie. Natomiast we W?oszech Brat... doczeka? si? wersji operowej.